Սաղմոս բառի նշանակությունը
Հարգելի ունկնդիրներ ձեզանից շատերին իհարկե կհետաքրքրի <<Սաղմոս>> բառի նշանակությունը, դրա առաջացման աղբյուրը։
Ասենք, որ <<Սաղմոս>> բառը առաջացել է հունարեն ψαλμός֊փսալմոս բառից, որը որպես վերնագիր գործածվել է Հին Կտակարանի հունարեն հին թարգմանության մեջ և նշանակել է բանաստեղծություն կամ հոգևոր երգ։ Սաղմոսները սահմանված էին երգվելու երաժշտության ընկերակցությամբ։ Սաղմոսների գիրքը 150 աղոթքներից բաղկացած մի ժողովածու է, որ գործածվել է հին Իսրայելում պաշտամունքի ժամանակ։
Ներկայումս այն բաժանված է հինգ գրքերի՝ Դավթի սաղմոսներ, Կորեի եղբայրության սաղմոսներ, Ասափի սաղմոսներ, երկնային թագավորության սաղմոսներ և ուխտագնացությունների սաղմոսներ։
116 սաղմոսներ ունեն վերնագրեր, որոնք ցույց են տալիս տվյալ սաղմոսի ծագումը, տեսակը, մեղեդին, նրան ընկերակցելու համար նախատեսվող երաժշտական այս կամ այն գործիքը, նրա օգտագործումը պաշտամունքի ժամանակ և այլն։
Շատ սաղմոսներ դուրս են մնացել դասակարգումից։ Այնուամենայնիվ կարելի է զատորոշել սաղմոսների բազմաթիվ տեսակներ։ Այսպես՝
1) Oրհներգեր, որոնք փառաբանում են Տիրոջ մեծությունն ու բարությունը:
2) Երկնային թագավորության երգեր, որոնք հատկանշում են հետևյալ հաստատումով․ «Տերը թագավոր է»։
3) Արքայական սաղմոսներ, որոնք արքաների համար գրված աղոթքներ են կամ արքաների աղոթքներ։
4) Տաճար մտնելու սաղմոսներ։
5) Ուխտագնացության սաղմոսներ, որոնք իսրայելացիների կողմից երգվում էին տարեկան երեք մեծ տոների ժամանակ (Զատիկ֊Շաբաթապաշտուն, Տաղավարահարաց տոն)։
6) Սիոնի երգեր, որոնցում գովերգվում են Երուսաղեմի տաճարի համար Աստծո կողմից ընտրված վայրի առավելությունները։
7) Պատգամախոս սաղմոսներ, որոնք քահանայի կամ մարգարեի բերանով Աստծու ազդարարությունները կամ հանձնարարություններն են հաղորդում հավատացյալներին։
8) Հավատացյալների ուսուցման համար գրված սաղմոսներ։
9) Հուսալքության մատնված ժողովրդի սաղմոսներ, որոնք արտահայտում են այն աղերսանքները, որ դժբախտության մեջ գտնվող հավատացյալների համայնքը ուղղում է Աստծուն։
10) Անհատական աղերսանքներ արտահայտող սաղմոսներ։ Այս տեսակի սաղմոսների թիվը ամենամեծն է։
11) Երախտագիտական սաղմոսներ, որոնց մեջ հավատացյալը իր երախտագիտությունն է հայտնում Աստծուն, Նրա ներմանը կամ փրկությանն արժանանալու համար։
12) Վստահության սաղմոսներ, որոնք արտահայտում են հավատացյալների ուրախության և խաղաղության զգացումները։
Հիսուս երգել է սաղմոսներ։ Նա հաճախ հիշատակում է դրանք՝ լինի Իր ուսուցման համար, լինի արտահայտելու համար Իր սեփական աղոթքը, որտեղ կան որոշ բառեր քաղված այս կամ այն սաղմոսից (Սաղմ․ 22,23)։
Սաղմոսները մինչև օրս շարունակում են մնալ բանաստեղծական անսպառ աղբյուր բոլոր նրանց համար, ովքեր ցանկանում են օգտվել դրանցից՝ իրենց աղոթքն առաքելու առ Աստված։